อาหารไทยชาววัง เป็นอาหารที่มีเอกลักษณ์ ที่โดดเด่นและประณีตบรรจง เริ่มต้นตั้งแต่การคัดสรรวัตถุดิบ การปรุง การหั่นส่วนผสม ลำดับการใส่ส่วนผสม หรือแม้กระทั่งการจัดจานเสิร์ฟ ซึ่งอาหารชาววังนั้น เดิมที่จะมาจากหญิงไทยชั้นสูงที่มีฝีมือ ได้รับการอบรมมาตั้งแต่เด็กจากในรั้วในวังเท่านั้น และอาหารต้นตำหรับชาววังจะมีหลายอย่าง และอาหารจะมีรสกลมกล่อมที่มาพร้อมกับกลิ่นหอมชวนทาน เรียกได้ว่าเป็นเสน่ห์มาตรฐานของอาหารไทยชาววังก็ว่าได้

อาหารชาววังจากหลักฐานแรกที่เราเห็นการบันทึกไว้ มีมาตั้งแต่ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1 ทรงได้ฟื้นฟูขนบธรรมเนียมประเพณีต่าง ๆ รวมถึงอาหารตำหรับชาววังของยุคกรุงศรีอยุธยา จากนั้นเป็นต้นมาอาหารชาววังก็เป็นที่นิยม และมีการเสวยในวัง โดยผู้ที่ปรุงหรือรังสรรค์อาหารไทยชาววังคือฝ่ายใน หรือลูกหลานขุนนางหรือเจ้านายฝ่ายหญิง ที่ได้รับการอบรมสั่งสอนในด้านอาหารมาอย่างดี สตรีที่ถวายตัวเพื่อทำอาหารชาววังในรั้วในวัง จะถูกเรียกว่า “เครื่องต้น” มีหน้าที่ปรุงอาหารให้เจ้านายในวัง รวมถึงพระมหากษัตริย์ อีกด้วย ซึ่งถ้าเครื่องต้นมีฝีมือในการทำอาหารชาววังเป็นที่โปรดปราน อาจจะได้รางวัลหรือเลื่อนขั้นเลื่อนตำแหน่ง และในรัชสมัยของ พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ 2 ได้ทรงพระราชนิพนธ์กาพย์เห่เรือชมเครื่องคาวหวาน โดยทรงพรรณนาถึงอาหารคาวหวาน และสมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี นางผู้เป็นที่รักของพระองค์ โดยนำเอาอาหารและความสัมพันธ์มาประกอบเข้าด้วยกัน จะเห็นได้ว่าในอดีตที่ผ่านมา อาหารไทยชาววังเป็นสิ่งที่หาทานได้ยากสำหรับคนธรรมดาทั่วไป แต่ในสมัยนี้เรามีโอกาสลิ้มรสได้เยอะขึ้นมาก

ถึงตอนนี้หลายคนที่อ่าน คงคิดว่า สงสัยจะสิ้นหวังแล้วหากจะกินอาหารไทยชาววัง แต่ช้าก่อนในใจกลางกรุงเทพมหานคร มีร้านอาหารชาววังแท้ ๆ ชื่อว่า “ร้านท่านหญิง” ตั้งอยู่ที่สีลมซอย 17 และ บางรัก 19 โดยอาหารที่เรียกว่าเป็นเป็นเมนูเด่นคือ ข้าวแช่ ซึ่งจะมีให้ลิ้มรสในฤดูร้อนเท่านั้น กลิ่นหอม ทานคู่กับเครื่องเคียงต่าง ๆ อย่างเช่น ลูกกะปิทอด หมูหวานฝอย  เป็นอาหารที่มีวิธีการทำค่อนข้างเยอะ ประณีต เป็นรสชาติต้นตำหรับแท้ ๆ

นอกจากนี้ยังมีเมนูอาหารอื่น ๆ ให้ลอง อาทิเช่น มัสมั่น แกงเขียวหวานเนื้อพริกขี้หนู แกงกะหรี่ ผัดไทยกุ้งสด เมี่ยงคำ ยำถั่วพรู กระทงทอง ถุงทองทอดกรอบ ๆ นอกจากอาหารคาวแล้ว ร้านท่านหญิงก็ยังมีอาหารหวานทั้งในแบบตะวันตกและแบบขนมไทย เช่น ไอติมกะทิสดกับฟักทองนึ่งที่อร่อยมาหวานหอมและมัน  ผลไม้สด เมนูชาววังร้านนี้ มีราคาที่เราสามารถจับต้องได้ ไม่แพงอย่างที่คิด เหมาะสำหรับพาครอบครัวหรือคุณพ่อคุณแม่มาทาน มาสัมผัสอาหารต้นตำหรับไทยแท้ที่ร้านท่านหญิง